حسین حاجیلو کارشناس سیاسی/

دولت برای صــادرات برق و گاز و دریافت پول آن از عــراق، چند ماه مشــغول مذاکره با این کشــور بوده تا بتواند تحریم های آمریکا را دور بزند، اما نتیجه عملی این دیپلماســی چیزی جز مشروعیت بخشیدن به تحریم های آمریکا و اجرای آن ها در مــراودات مالی میان ایران و عراق نبوده است!

یعنی توافقی شکل گرفته است که یک حساب دیناری در آمریکایــی ترین بانک عراق (بانک تجــارت عراق که مورگان چِیز آمریکایی آن را تأسیس کرده است) برای ایران باز خواهد شد، با این شرایط: ایران نمی تواند پولی از عراق دریافت کند، حتی دینار! ایران نمی تواند هر کالایی که نیازداشت از عراق وارد کند! ایران فقط می تواند غذا و دارو وارد کند! وزارت خزانه داری آمریکا هم بر همه این تعاملات نظارت خواهد کرد! این شرایط حتی بدتر از شرایط اینستکس است اما برخلاف اینستکس، در این توافق دولت ما هم مشتاق آن بوده است.

به واسطه کانالیزه شدن تجارت ایران و عــراق در این کانال، آمریکا به ســادگی می تواند نظارت و کنترل تجارت دو کشور را در اختیار خود بگیرد. در حالی که در عراق دست برتر را داریم و این کشور بیش از 40 درصد نیاز وارداتی بــرق خود را از ایــران تأمین می کند (به صــورت برق و گاز)، امــا دولت محترم ما با پذیرش این شــرایط عجیب بستر نفوذ، سلطه و اشــراف آمریکا را هم در عراق و هــم در ایران ایجاد کرده اســت. با وجود چنین توافقی، هم عراق متضرر خواهد شد و هم ایران. آمریکا ابزار فشــاری به دست آورده که هر دو کشــور را تحت فشار قرار دهد.

جالب اینجاســت کــه از این توافق تحت عناوینی مانند دور زدن تحریم های آمریکا یاد می شود، درحالی که این کانال مالی بســتری برای اجــرای تحریم های آمریکاست. چرا دولت جمهوری اســلامی باید بپذیرد که آمریکا از 10 هزار کیلومتر آن طرف تر، تکلیف تجارتش با کشــور مسلمان عراق با هزارو 500 کیلومتر مرز مشترک را روشن کند؟

در شــرایطی که مــردم ایران تحت شــدیدترین فشــارهای تحریمی هستند، کشــور عراق می تواند یکی از دریچه های تنفســی اقتصاد ایران باشد. به خصوص از طریق دریافت نقدی بخشــی از مطالبات، می توان ارز مورد نیــاز بازار را تأمین کرد. برای اینکه کشــورهای همسایه تبدیل به دریچه های تنفســی اقتصاد شــوند، نیاز بــه یک نگاه راهبردی به این همســایگان اســت تا جلو نفوذ و نقش آفرینی آمریکا در این کشــورها گرفته شود. اما به واسطه فهــم اشــتباه و مذاکرات ضعیــف دولت، فرصت های اقتصادی همسایگان یکی پس از دیگری از دست می روند. دولت چند ماه برای رسیدن به این توافق تلاش کرده است. آیا پذیرش چنین شرایطی نیازی به مذاکرات چند ماهه داشت؟ دقیقاً در این چند ماه روی چه موضوعی مذاکره شده است؟